اسید اچ در دندانپزشکی ماده‌ای پرکاربرد است که برای آماده‌سازی سطح دندان پیش از انجام درمان‌های ترمیمی و زیبایی به کار می‌رود. این ماده با ایجاد زبری‌های میکروسکوپی روی سطح مینا یا عاج، امکان چسبندگی بهتر مواد ترمیمی مانند کامپوزیت یا لمینت را فراهم می‌سازد. به همین دلیل، اسید اچ به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارها در دندانپزشکی مدرن شناخته می‌شود و نقشی کلیدی در موفقیت درمان‌ها دارد.
استفاده از اسید اچ نخستین بار در دهه ۱۹۵۰ میلادی معرفی شد. هدف اصلی آن افزایش قدرت باندینگ میان مواد ترمیمی و دندان بود. با گذشت زمان، ترکیب و غلظت این مواد تکامل یافت و امروزه به شکل ژل یا مایع در بازار موجود است. این تحول باعث شد درمان‌های زیبایی و ترمیمی دندان با دوام و کیفیت بالاتری انجام شوند.
رایج‌ترین ماده‌ای که در اسید اچ استفاده می‌شود، اسید فسفریک است. این ترکیب به دلیل خاصیت حل‌کنندگی سطحی، می‌تواند لایه‌ای از مینای دندان را به صورت کنترل‌شده حذف کند. غلظت متداول آن بین ۳۰ تا ۴۰ درصد است.
برای اینکه اسید اچ ماندگاری و کارایی بهتری داشته باشد، اغلب با ترکیبات تثبیت‌کننده مخلوط می‌شود. این افزودنی‌ها از تغییر غلظت یا ته‌نشینی مواد جلوگیری می‌کنند.
برخی از انواع اسید اچ دارای رنگ آبی یا سبز هستند تا دندانپزشک بتواند به راحتی سطح پوشش داده‌شده را تشخیص دهد.
پیش از چسباندن مواد ترمیمی مانند کامپوزیت، دندان باید با اسید اچ آماده شود. این فرآیند باعث افزایش سطح تماس و ایجاد قفل مکانیکی میان دندان و ماده ترمیمی می‌گردد.
در درمان‌های زیبایی همچون لمینت، ونیر و ترمیم شکستگی دندان‌ها، اسید اچ نقش مهمی در موفقیت باندینگ دارد.
در برخی درمان‌های ارتودنسی، از اسید اچ برای چسباندن براکت‌ها روی دندان‌ها استفاده می‌شود تا ثبات بیشتری ایجاد گردد.
اسید اچ به دلیل اثرات ویژه‌ای که روی ساختار دندان ایجاد می‌کند، مزایای متعددی دارد که در ادامه به آنها اشاره می‌شود.
وقتی سطح دندان با اسید اچ آماده می‌شود، پیوند مکانیکی و شیمیایی مواد ترمیمی با دندان قوی‌تر خواهد شد. این موضوع موجب ماندگاری طولانی‌تر درمان‌های زیبایی می‌شود.
به دلیل چسبندگی بهتر، ترمیم‌ها ظاهر طبیعی‌تر و یکنواخت‌تری پیدا می‌کنند. همچنین احتمال جدا شدن یا لب‌پریدگی ترمیم‌ها به حداقل می‌رسد.
با ایجاد اتصال محکم میان دندان و مواد ترمیمی، احتمال ایجاد فضای خالی کاهش یافته و نفوذ باکتری‌ها کمتر می‌شود. این امر مانع از پوسیدگی ثانویه خواهد شد.
روش استفاده از اسید اچ باید دقیق و مرحله‌به‌مرحله انجام شود تا اثرات مطلوبی داشته باشد.
پیش از اعمال اسید اچ، دندان باید تمیز و خشک شود. این مرحله برای حذف پلاک و باقی‌مانده مواد ضروری است.
ژل اسید اچ با قلم یا سرنگ روی سطح موردنظر قرار می‌گیرد. بسته به نوع دندان، مدت زمان تماس بین ۱۵ تا ۳۰ ثانیه متغیر است.
پس از پایان زمان مقرر، سطح دندان باید با آب فراوان شسته شود. سپس با هوا خشک می‌شود تا سطحی مات و سفید به دست آید.
در نهایت، باندینگ یا کامپوزیت روی سطح اچ‌شده قرار گرفته و مراحل ترمیم یا زیبایی ادامه می‌یابد.
اگر اسید اچ با لثه یا بافت نرم دهان تماس پیدا کند، می‌تواند باعث تحریک یا سوختگی شود. به همین دلیل دندانپزشک باید دقت کافی داشته باشد.
افراط در مدت‌زمان تماس اسید با دندان می‌تواند باعث ضعیف شدن ساختار مینا شود. بنابراین زمان باید دقیق و استاندارد رعایت گردد.
دندانپزشکان معمولاً از دستکش، ماسک و عینک محافظ استفاده می‌کنند تا از خطرات احتمالی در امان بمانند.
| ویژگی | اسید اچ مایع | اسید اچ ژل |
|---|---|---|
| سهولت استفاده | سخت‌تر کنترل می‌شود | آسان‌تر و دقیق‌تر اعمال می‌شود |
| پخش شدن | سریع پخش می‌شود | محدود به ناحیه موردنظر باقی می‌ماند |
| کاربرد | بیشتر در آزمایشگاه‌ها | پرکاربرد در مطب‌های دندانپزشکی |
• اسید اچ 37% پلیمری
• اسید اچ 37% سیلیکایی
از نظر غلظت و عملکرد تفاوتی ندارند چون هردو فسفریک اسید 37% هستند اما در هندلینگ با هم متفاوتند. اسید اچ پلیمری با توجه به خاصیت تیکسوتروپیکی که دارد مناسب سلکتیو اچ است و اسید اچ سیلیکایی مناسب توتال اچ است.
اسید اچ پلیمری با توجه به اینکه با پلیمر ژل شده است در دهان بیمار حس ترشی ایجاد نمی کند.
اسید اچ تنها به ترمیم‌های زیبایی محدود نمی‌شود و در شاخه‌های گوناگون دندانپزشکی کاربرد دارد.
در درمان پوسیدگی‌ها یا پر کردن دندان با مواد کامپوزیتی، اسید اچ نخستین مرحله برای آماده‌سازی سطح محسوب می‌شود. بدون این مرحله، دوام پرکردگی به شدت کاهش خواهد یافت.
در درمان‌های زیبایی مانند لمینت یا ونیر، دندانپزشک با استفاده از اسید اچ سطح دندان را زبر می‌کند تا لایه چینی یا کامپوزیتی به خوبی روی آن بچسبد.
براکت‌های ارتودنسی باید برای مدت طولانی روی دندان ثابت بمانند. اسید اچ با ایجاد زبری سطحی، چسبندگی براکت‌ها را تضمین می‌کند.
در درمان‌های پروتزی مانند اینله و آنله، برای تثبیت بهتر این قطعات، سطح دندان با اسید اچ آماده‌سازی می‌شود.
انتخاب اسید اچ مناسب هنگام خرید اهمیت زیادی دارد زیرا کیفیت این محصول مستقیماً روی نتیجه درمان تأثیر می‌گذارد.
هنگام خرید باید به چند نکته توجه شود:
نوع محصول (ژل یا مایع)
برند تولیدکننده و کشور سازنده
داشتن تاییدیه وزارت بهداشت
تاریخ تولید و انقضا
شرایط نگهداری محصول
دندانپزشکان بهتر است خرید خود را از نمایندگی‌های معتبر یا فروشگاه‌های تخصصی تجهیزات دندانپزشکی انجام دهند تا از اصالت کالا مطمئن باشند.
قیمت اسید اچ بسته به برند و کیفیت آن متفاوت است. عوامل اصلی مؤثر بر قیمت عبارتند از:
غلظت و ترکیب اسید
حجم و نوع بسته‌بندی
برند تولیدکننده (اروپایی، آمریکایی، آسیایی یا داخلی)
میزان وارداتی بودن محصول
قیمت اسید اچ در بازار ایران بسته به برند و کیفیت بین ۱۵۰ هزار تا ۴۵۰ هزار تومان متغیر است. برخی برندهای اروپایی و آمریکایی قیمت بالاتری دارند، در حالی که نمونه‌های داخلی یا آسیایی مقرون‌به‌صرفه‌ترند.
برند و کشور سازنده
غلظت و ترکیبات
حجم و بسته‌بندی محصول
داشتن تاییدیه‌های استاندارد
استاندارد رایج: ۳۷٪
در کاربردهای حساس‌تر: غلظت کمتر (۳۰–۳۵٪)
سرنگ‌های تک‌واحدی
تیوب‌های چندبار مصرف
کیت‌های چندتایی همراه با باندینگ
ژل‌های رنگی (آبی یا سبز) دید بهتری برای کنترل دارند.
ویسکوزیته مناسب باعث عدم حرکت ماده در دهان بیمار می‌شود.
اطمینان حاصل کنید که برند اسید اچ با باندینگ مورد استفاده در مطب شما سازگاری دارد.
دارای استانداردهای بین‌المللی ISO یا CE
تاییدیه وزارت بهداشت ایران
اسید اچ در دندانپزشکی یکی از ابزارهای حیاتی برای موفقیت درمان‌های ترمیمی و زیبایی است. این ماده با ایجاد زبری‌های میکروسکوپی روی سطح دندان، شرایط ایده‌آلی برای چسبندگی مواد فراهم می‌سازد. انتخاب محصول مناسب، رعایت استانداردها و خرید از مراکز معتبر، از مهم‌ترین عواملی است که دندانپزشکان باید به آن توجه داشته باشند. در نهایت، استفاده صحیح از اسید اچ نه تنها دوام و کیفیت درمان‌ها را افزایش می‌دهد، بلکه لبخندی زیبا و ماندگار به بیماران هدیه می‌دهد.
اسید اچ در دندانپزشکی یکی از ابزارهای حیاتی برای موفقیت درمان‌های ترمیمی و زیبایی است. این ماده با ایجاد زبری‌های میکروسکوپی روی سطح دندان، شرایط ایده‌آلی برای چسبندگی مواد فراهم می‌سازد.با توجه به اهمیت بالای اسید اچ در موفقیت درمان‌های ترمیمی و باندینگ، انتخاب محصول مناسب نباید با بی‌توجهی انجام شود. از بررسی کیفیت، برند، قیمت و فروشگاه‌های معتبر غافل نشوید. برند Cobalt می‌تواند گزینه‌ای حرفه‌ای برای مطب شما باشد.
اسید اچ سطح دندان را آماده می‌کند تا مواد ترمیمی یا زیبایی مانند کامپوزیت، لمینت و براکت‌های ارتودنسی بهتر به دندان بچسبند.
اگر زمان استفاده و غلظت به‌درستی کنترل شود، هیچ خطری برای دندان ندارد. تنها در صورت تماس طولانی مدت یا استفاده غیر استاندارد ممکن است ساختار دندان ضعیف شود.
ژل به دلیل کنترل آسان و پخش نشدن روی نواحی ناخواسته، در مطب‌ها بیشتر کاربرد دارد. مایع بیشتر در شرایط آزمایشگاهی استفاده می‌شود.
بله، در صورت تماس مستقیم می‌تواند باعث تحریک یا سوختگی شود. دندانپزشک با استفاده از وسایل محافظ از این مشکل جلوگیری می‌کند.
بسته به برند، حجم و کیفیت محصول، قیمت اسید اچ در بازار ایران بین ۱۵۰ هزار تا ۴۵۰ هزار تومان متغیر است.
اگر نیاز به مشاوره یا اطلاعات بیشتر درباره خرید اسید اچ دارید، می‌توانید با کارشناسان فروش ما تماس بگیرید.
